Veldeke Mestreech heet es ideaol tot ’t Mestreechs blijf leve es eigetijdse modern taol. Gesproke en gesjreve, door joonk en aajd en mèt aondach veur spelling, stijl en grammatica.
Daorum zètte veer us mèt leefde in um lui te enthousiasmere um Mestreechs te goon en te blieve spreke en sjrieve.
‘t Mestreechs, is vaan us allemaol. Joonk en aajd, gebore Sjeng en Hollender, toeris en inwoener. Same hawwe v’r de taol leveteg. Este lui vaan boete de provincie vreugs um ‘t Mestreechs te besjrieve, koume wäörd es “zangerig, sierlijk en ’n vleugje Frans” veurbij. Veer zien gruuts op eus Mestreechs en helpe diech um ‘t te spreke, sjrieve en leze!
Naotot ’t Stuur in ’t veurjaor vaan 1983 beslote had e Mestreechs Leesplenkske te
oontwerpe, ginge Bèr Essers -Heer kaom mèt ’t idee-, Pol Brounts, Louis van de
Bongaert en iech zag de gek de 17 wäörd oetzeuke die op de plaank móste koume
te stoon.
Op 24 fibberwarie is ’t 100 jaor geleie tot Fons Olterdissen storf. De mieste Mestreechtenere zalle häöm kinne es sjrijver vaan ’t Mestreechs Volksleed. Meh, heer heet zoeväöl mie gedoon veur de stad.
Lótsj, kuusj, gezèt en bougie. Nog eve de wäörd vaan ’t Mestreechs leesplenkske rippetere.
Mèt e lekker teske koffie zit ederein in ‘t Centre Céramique geprippereerd veur ’t Groet Mestreechs Dictee vaan 2023.
Wee heet 't neet thoes stoon; 't Leesplenkske vaan de Mestreechter taol? In 2023 is 't 40 jaor geleie tot 't Mestreechs Leesplenkske woort geprizzenteerd. En sinds deen tied zien nao sjetting mie es 16.000 leesplenkskes verkoch. Genóg reie um de 40ste verjaordaag te viere, dachte veer zoe.
Seksime is ‘n väöl besproke oonderwerp en daorum heet ‘t Human Rights Channel vaan de Raod vaan Europa ‘n manifest tege seksisme gemaak. Neve ‘n oetgebreide oetlègk euver ‘t oonderwèrp, bevat ‘t manifest ouch ‘ne kwis boemètste tes in welke maote totste zelf seksistisch bis. Um zoe väöl meugelek Europeaone te bereike, is ‘t manifest in väöl Europese taole. En dat is nog neet alles, ‘t is ouch vertaold in versjèllende regionaole taole, boe-oonder ’t Mestreechs. Veldeke Mestreech moch de Limbörgse vertaoling verzörge, die d’n titel Seksime, zuug ‘t, beneum ‘t, stop ’t kraog.
‘n Bezundere opdrach boe veer mèt väöl plezeer aon höbbe gewèrk.
In 2022 kaom ‘t stadsbestuur vaan Mestreech mèt e nui coalitieakkoord. D’n titel lojt: Maastricht, stad van verbondenheid. De ambitie is helder: mie verbinding mèt en tösse bewoeners. ‘n Belaankriek oonderdeil daovaan is ’t Mestreechs, boemèt de lui lètterlek en figuurlek dezelfde taol spreke. ‘n Sjoen oonderdeil vaan ‘t akkoord is tot zie initiatieve roond ’t Mestreechs oondersteune. Dao weure veer netuurlek hiel blij vaan! Veer holpe ‘t stadsbestuur daorum ouch mèt de vertaoling vaan ‘t coalitieakkoord nao ’t Mestreechs.
Dao zien ze weer, De Tempeleers! Neve de jaorlekse Vastelaovendsgezèt, doen veer es Veldeke Mestreech nog mie veur deze sjoen organisatie. Eder jaar prizzentere de Tempeleers hun jaorverslaag roond de 11e vaan de 11e. Zie loere mèt foto’s en verhaole trök op ‘t aofgeloupe carnevalssezoen. Zoe oontsteit ‘n prachteg tiedsdocumint vaan ’t sjoenste fies vaan ‘t jaor. ‘t Is dus neet zoe gek tot ‘t jaorverslaag door väöl Mestreechtenere weurt geleze! Uiteraard is dit jaorverslaag gehiel in ’t Mestreechs gesjreve. Veldeke Mestreech deit al jaore de spellingscorrectie vaan dit jaorverslaag en genete daan weer vaan de trökblik op e sjoen vastelaovendssezoen!
Väöl Mestreechtenere loere eder jaor denao oet: D’n Tempeleer. De vastelaovendsgezèt vaan Stadsvastelaovendsvereineging De Tempeleers steit vol satire, parodieën en sjele wawwel. De gezèt is volledeg in ’t Mestreechs gesjreve.
Wèlste us helpe um ’t Mestreechs leveteg te hawwe?
Veer kinne dien expertise good gebruke! Num plaots in eus kemmissies, vaan PR tot taol, help mèt vertaolinge of maak sjoen foto’s vaan eus eveneminte. De kin us ouch steune door Vrund te weure.
