De Rink vaan Fons

Rink vaan Fons Olterdissen

Op 24 fibberwarie is ’t 100 jaor geleie tot Fons Olterdissen storf. De mieste Mestreechtenere zalle häöm kinne es sjrijver vaan ’t Mestreechs Volksleed. Meh, heer heet zoeväöl mie gedoon veur de stad.

E gevarieerd talent

Olterdissen waor bezunder talentvol. Zoe waor heer sjrijver vaan de bekinde Mestreechse kemikke opera’s De Kaptein vaan Köpenick en Trijn de Begijn. Meh daoneve waor heer ouch veurzitter vaan ‘Maastricht Vooruit’ (‘t later VVV), teikeneer, directeur vaan ‘n teikensjaol, sjaolinspecteur en gemeinteraodslid. Meh veural es producent en rezjiseur vaan kemediespeule en optochte woort heer ‘ne geleefde Mestreechteneer.

De rink vaan Fons

Olterdissen wèrkde regelmaoteg es rezjiseur bij zaank- en toneelvereineginge. Es daank veur zie wèrk es rezjiseur kraog heer vaan zaankvereineging ‘De Lauwerkrans’ ‘ne gouwe zegelrink. In de stein woort ’n door Olterdissen oontworpe waope gegraveerd. ’t Zien twie ganzevere die de teiken- en sjriefkuns symbolisere en e zwaard wat verbeelt wie militant en beslis de kunsteneer waor. ’t Waope is later ouch op ’t graaf vaan Olterdissen aongebrach.

Rink vaan Fons inkpot

In de jaore ’90 reikde de Fons Olterdissen Stiechting ’n aontal kiere ‘de Rink vaan Fons’ oet. De zegelrink vaan Olterdissen waor in e zèlvere inkpötsje mèt ganzeveer geplaots, es verwiezing nao al die stökke die heer had gesjreve. De stiechting reikde um de drei jaor de pries oet aon lui die ziech bezunder verdeenstelek höbbe gemaak, zoewie Olterdissen dat ouch doog. Wie begin vaan dezen iew de stiechting woort opgeheve, heet Veldeke Mestreech de rink gekrege. De rink is eint vaan de wieneg eigendomme vaan Olterdissen die nog zien. Veer zien daan ouch zier zuineg drop.

Fons en de Zonnekeuning

Gruuts zien v’r tot veer nao al die jaore de rink weer aon ’t publiek kinne tuine. De Rink vaan Fons is vaanaof 23 juni te zien in ’t Maastricht Museum, in de tentoenstèlling ‘Maastricht 1673 – De Zonnekoning verovert Maastricht’. De tentoenstèlling steit in ’t teike vaan ’t jaor 1673 wie de Franse Zonnekeuning Lodewijk XIV Mestreech veroverde. ‘nen Tied dee, wie later bleek, zier bepaolend is gewees veur de stad.

Meh, wat heet Olterdissen daomèt de make, zalste mesjiens dinke? Nouw, väöl vaan de militair bouwwerke in eus stad, wie de stadspoorte en walmör, koume oet d’n tied vaan de belegering door de Franse. Ind 19de iew maakde Victor de Stuers ziech drök euver dat militair cultureel erfgood. Heer bepaolde welke moer of poort behawwe mós blieve of gesloop mós weure.
Ein vaan de poorte die volges De Stuers behawwe mós weure, waor de Duitse Poort. Meh, ‘n aontal Wiekenere waor ’t dao neet mèt eins. En zoe woort op ‘n nach de poort door inwoeners vaan Wiek toch nog tege de vlakde gegoejd.
Olterdissen sjreef regelmaoteg korte verhaole euver de gewoen Mestreechtenere vaan zienen tied. In ’t verhaol ‘Wie de aw wieker poort verdween vertèlt ‘ne Wiekeneer tot heer es jong in 1869 de Duitse Poort heet helpe slope.

Maastricht Museum

Reie veur Maastricht Museum um eint vaan de wieneg euvergebleve eigendomme vaan Olterdissen, ziene zegelrink, op te numme in de tentoenstèlling Maastricht 1673 – De Zonnekoning verovert Maastricht.

Mie informatie euver de tentoenstèlling: www.maastrichtmuseum.nl

Aander verhaole

’n Knikoug vaan ’ne mosasaurus

’t Natuurhistorisch Museum in Mestreech heet op zoondag 18 augustus bij de opening vaan de nui permanente tentoenstèlling ‘Ontmoet Bèr - Mosasaurus Experience’ e nui kinderprintebook ‘Een knipoog van een Mosasaurus’ geprizzenteerd. Dit boek, gesjreve door de bekinde kinderbokesjrijver Jacques Vriens en geïllustreerd door ivan & ilia, is neve ’t Nederlands ouch in ’t Mestreechs versjijnt oonder d’n titel ‘’n Knikoug vaan ’ne mosasaurus’. ’t Book is door Desirée Verbeet same mèt Veldeke Krink Mestreech vertaold.

Mie verbinding mèt en tösse inwoeners

In 2022 kaom ‘t stadsbestuur vaan Mestreech mèt e nui coalitieakkoord. D’n titel lojt: Maastricht, stad van verbondenheid. De ambitie is helder: mie verbinding mèt en tösse bewoeners. ‘n Belaankriek oonderdeil daovaan is ’t Mestreechs, boemèt de lui lètterlek en figuurlek dezelfde taol spreke. ‘n Sjoen oonderdeil vaan ‘t akkoord is tot zie initiatieve roond ’t Mestreechs oondersteune. Dao weure veer netuurlek hiel blij vaan! Veer holpe ‘t stadsbestuur daorum ouch mèt de vertaoling vaan ‘t coalitieakkoord nao ’t Mestreechs.

Annelies Vossen illustrator vaan Mien Ierste Wäördsjes

Aofgeloupe juni kraog iech ‘nen email vaan Veldeke Krink Mestreech mèt de vraog of iech eventueel ‘n opdrach wouw aonnumme.

Patrick Jaspers: Wie is dat, ’t sjrieve vaan e Mestreechs vastelaovensleedsje?

Nouw, eigelek zjus ’t zelfde es ’t sjrieve vaan eder aander leedsje. ’t Groete versjèl zit ‘m veurnaomelek in ’t thema en de wijs. Daoneve dink iech tot ederein dee e leedsje sjrijf veural ‘ne geistege geis moot höbbe. ’t Winne vaan ’t vastelaovendsleedsje is in gein wäörd te besjrieve. Zeker umtot ’t veur miech d’n ierste kier waor. Dat te kinne deile mèt mien vrun vaan “de Aspergepiepers” waor ouch e sjoen momint. De reis dao naotouw en alles wat denao op diech aofkump, ’t blijf geweldeg. Daan noe ’t perces vaan e leedsje.