Eder twie jaor organiseert de Leerstool Taalcultuur in Limbörg aon de Universiteit Mestreech, de Dr. Lou Spronck-lezing ingesteld. Aofgeloupe oktober woort de lezing gegeven door Dr. Michiel de Vaan, mèt d'n titel "De geboorte en dood van het Maastrichts".
In zien lezing geit heer in euver 't oonstoon vaan 't Mestreechs. Meh, minstens zoe interessant is de vraog wie de touwkoms droet zuut; verdwijnt 't Mestreechs, geit 't op in 'n 'regio-lect' of weurt 't oonderdeil vaan 't Standaard-Nederlands?' Wee 't wèt maag 't zègke.
De lezing is trök te loere op de website vaan de Universiteit Mestreech en is de meujte weerd es g'r geinteresseerd zit in de geboorte en meugeleke doed vaan 't Mestreechs.
Klik hei um de lezing trök te loere.
Euver de lezing sjreef Ad van Iterson in ziene column in De Limbörger en ViaMaastricht (2022 week 3):
"Wat wél een verrassing is – en een onaangename – is dat zijn voordracht ook over de mogelijke dood van het Maastrichts gaat, als we de titel mogen geloven. Heeft de voordracht, eind november rondgezoomd, daarom weinig weerklank uitgelokt? De Veldeke Krink Mestreech, die hier toch een verantwoordelijkheid heeft, zwijgt als een mummie van het Oude Rijk."
Dat koste v'r neet zoemer euver us laote zègke, dus sjikde veer häöm 'n reactie:
Bèsten hier Van Iterson,
Vaanoet euze sarcofaag wèlt deze mummie toch eve reagere op eure column vaan aofgeloupe week. Ouch veer höbbe mèt belangstèlling de lezing vaan d’n hier Michiel de Vaan beloerd. Heer wèt gooj reklaam te make mèt d’n titel “De geboorte en dood van het Maastrichts”. Esof ‘r geit aonkóndege tot ’t ind naobij is.
Veer hawwe us lever vas aon de alternatief opties die heer aonreik; e ‘regiolect’ boe ‘t Mestreechs oonderdeil vaan oetmaak of - nog sjoener - ‘t Mestreechs es oonderdeil vaan ‘t Standaard Nederlands. En chauvinstisch es v’r zien, zal wat us betröf ’t Mestreechs in dees twie alternatief scenario’s de bovetoen goon veure.
Dat zouw jummers ouch ’t Limbörgs en ‘t Mestreechs rech doen. Want zoe’n 750.000 Limbörgers bove de 18 jaor geve aon ein vaan de Limbörgse dialecte te spreke. Dat zien ‘rs mie es ’t aontal Frieze dat aongief Fries te spreke. Dat zien ‘rs ‘mer’ zoe’n 450.000. Oonderwijl ’t Fries es officieel taol in Nederland is erkind en, zjus wie ’t Limbörgs, ’n verzameling is vaan ’n aontal dialecte.
Vin in ’n stad wie Amsterdam (800.000 inwoeners) mer ‘ns 750.000 lui die Mokums, of laot stoon Nederlands, spreke. De huurs dao mie Ingels es Nederlands. Es dat ’t veurland is vaan Mestreech, daan sprik me in Mestreech euver ’n aontal jaore allein nog mer Ingels én Mestreechs! Daan kinste de vraog stèlle welke taol ieder weurt gemummificeerd: ‘t Nederlands of ‘t Mestreechs? Veer us es Veldeke Krink Mestreech is ’t beantwoorde vaan dees vraog neet zoe - um in ’t mummiethema te blieve - ingewikkeld...
’n Taol leef zoelang estot de lui ze verstoon, leze, spreke en sjrieve. ’n Taol weurt verriek door d’n invlood vaan aander taole. ’t Mestreechs vaan allewijl heet invlode vaan ’t Frans, ‘t Duits en ‘t Ingels en woersijnelek vaan nog mie ander taole. En dat zal gelökkeg zoe blieve. Nui ginneraties zalle nui wäörd draon touwvoge. En wäörd zalle verandere en zelfs verdwijne. Zoelang tot dat gebäört, leef ’n taol.
Pas es neet mie euver d’ch weurt gesproke, störfste veurgood.
Mèt de vrunteleke compleminte,
Naomes bestuur en mètwèrkers vaan Veldeke Krink Mestreech
Carlo Schrijnemaekers
Veurzitter Veldeke Krink Mestreech